Metamorphosis naturalis
Het boek Metamorphosis naturalis van Johannes Goedaert (1617-1668), uitgegeven vanaf 1662, is één van de topstukken in deze bruikleen. Goedaert was een fijnschilder uit Middelburg met een bijzondere interesse voor vlinders. Als een van de eersten in de geschiedenis observeerde hij langdurig (24 jaar lang!) de metamorfose van rupsen via poppen tot vlinders en gaf ze nieuwe poëtische namen: “ick heb dese Rupse den Slaepaert genaempt, om dat hy den ganschen dach in slaep legt.”
Historie der insecten
Een goede honderd jaar na Goedaert werkte de Duitse fijnschilder en entomoloog Johann August Rösel von Rosenhof (1705-1759) aan zijn standaardwerk over de vlinders. Tussen beide heren in ligt de uitvinding van de microscoop. Rösel had leren lenzen slijpen, waarmee hij de insecten tot in de kleinste details en zelfs vanbinnen kon bestuderen. Zijn tekeningen zijn fascinerend.
Monsters en fabelwezens
Naast boeken die duidelijk een stap voorwaarts betekenen in de wetenschappelijke ontdekking van de natuur zijn er ook titels die duidelijk meer op het fantastische gericht zijn. Naukeurige beschryving van de natuur der vier-voetige dieren, vissen en bloedlooze water-dieren, vogelen, kronkel-dieren, slangen en draken van de Schot John Johnston (1608-1675) toont niet alleen de in de titel vermelde draken, maar ook allerhande zeemonsters en mythische wezens.
