15.02.2022
Sedert de 19de eeuw is de geschiedenis van Vlaanderen en de Vlaamse beweging een belangrijke focus in onze collectie. Onlangs konden we een bijzondere partituur van de ‘Vlaamsche leeuw’ verwerven. Dit acht pagina’s tellende krantje werd in december 1914 uitgegeven in het neutrale Nederland, “ter herinnering van de heldhaftige verdediging van Vlaanderen”. De indrukwekkende afbeelding op de voorpagina is van de Nederlandse schilder, tekenaar en grafisch ontwerper Willy Sluiter (1873 – 1949). Emiel Hullebroeck (1878 – 1965), componist van het bekende strijdlied ‘De Blauwvoet’, schreef de inleiding.
17de-eeuws Ethiopisch woordenboek
Bij de Amerikaanse antiquaar Robert McDowell (Concord, Minnesota) kochten we een Ethiopisch woordenboek uit 1638 dat in Rome werd gedrukt: het ‘Lexicon Aethiopicum’. Toch hoort dit werk absoluut in onze collectie thuis, want de auteur is de Antwerpse karmeliet Jacob Wemmers (1598 – 1645). Wemmers vertoefde in 1633 in het Vaticaan en ontmoette daar vier Ethiopische monniken. Van hen leerde hij de klassieke en liturgische taal van Ethiopië: het Ge’ez. Een woordenboek Ge’ez-Latijn en omgekeerd was een noodzakelijk middel om de plaatselijke clerus en elite te bereiken en te bekeren.
Het boek is gebonden in een kwartlederen band uit de 18de eeuw en draagt op de titelpagina een handgeschreven herkomstmerk van het novitiaat van de Parijse dominicanen. Wellicht is het in die bibliotheek gebleven tot de Franse revolutie. De laatste eigenaar die zijn naam in het boek noteerde is Asa J. Davis (1922 – 1999). Davis was in 1970 de eerste professor van het nieuwe Department of Black Studies, dat werd opgericht naar aanleiding van de moord op Martin Luther King anderhalf jaar eerder.
Kunstenaarsboeken
Onze collectie kunstenaarsboeken konden we aanvullen met ‘Chambre d’ennemi’ (1991) van de Belgische surrealistische kunstenaar Marcel Mariën (1920 – 1993). Het bevat vijf originele foto’s van de kunstenaar in zijn atelier en één introductiepagina met een facsimile van zijn handschrift. Daarnaast bestaat dit werk uit een model op schaal van de werkkamer van Mariën (30:41:33 cm).
Nog een fascinerend kunstenaarsboek is de vertaling in het Russisch van Paul van Ostaijens gedicht ‘De Moordenaars’. In het Russisch wordt dat ‘Oebijtsy: kniga choedozjnika’ (‘Moordenaars: een kunstenaarsboek’). Beeldend kunstenaar Serge Chamchinov zette deze vertaling om in een zogenaamd leporello (harmonicaboek). De vertaling in het Russisch gebeurde door Anne Arc, die als brontekst de Franse vertaling ‘Les Assassins’ door Jan Mysjkin gebruikte.
Drukwerk in de Marge
Een andere opmerkelijke aanwinst is ‘All That Jazz & Other Stuff’. Het is een mooi voorbeeld van wat ‘Drukwerk in de Marge’ wordt genoemd: uitgaven die door ambachtelijke drukkers met de hand worden gedrukt op een eigen pers, vaak met originele grafiek erbij en met een zelfgemaakte boekband. Deze originele en kleurrijke ‘vriendendoos’ werd in 2011 gemaakt ter gelegenheid van de 65ste verjaardag van Dick Wessels van drukkerij Het Gonst. Alle bijdragen hebben met muziek te maken en ook het formaat (van een single) verwijst naar de muziek. Het werk bevat bijdragen van drukkers als Avalon Pers, de Boktor, Druksel en vele anderen.
Uilenspiegel
Met meer dan 530 titels bezitten we al een indrukwekkende Uilenspiegel-collectie. Toch konden we een nog ontbrekende editie bemachtigen: het mooi ingebonden ‘La légende d’Ulenspiegel’ van Charles De Coster, in 1937 uitgegeven door De Sikkel. Bijzonder aan dit werk is het derde deel, dat 99 houtsneden van Frans Masereel bevat. Graficus, typograaf en letterontwerper Sem Hartz (1912 - 1995) gebruikte de originele blokken om ze op zijn eigen zogenaamde Tuinwijkpers te drukken op slechts twee exemplaren.
