Kunstenares Ruth Loos (°1972) is master in de Beeldende Kunsten en licentiate in de Kunstwetenschappen. Ze werkt momenteel aan een doctoraat in de kunsten aan de Geassocieerde Faculteit Kunsten en Architectuur (FAK-KUL). In Dimensies van het Boek onderzoekt Ruth Loos de diepere gelaagdheid van het boek, op basis van het werk van hedendaagse filosofen en schrijvers. Ruth Loos heeft al herhaaldelijk tentoongesteld en in het kader van haar doctoraal onderzoek geeft ze seminaries en lezingen. Ze doceert ook aan de hogeschool Sint-Lucas Beeldende Kunst Gent en ze publiceert rond kunstprojecten, tentoonstellingen en het werk van individuele kunstenaars. ruthloos.wordpress.com.
De Nottebohmzaal is met haar sfeervolle uitstraling één van Belgiës mooiste bibliotheekruimten. In deze statige omgeving treedt het eigenzinnige werk van Ruth Loos in dialoog met duizenden boeken uit voorbije eeuwen. U bezoekt niet alleen een tentoonstelling, maar ontdekt ook één van Antwerpens best bewaarde geheimen.
Moeder van het boek
Dit werk presenteert een Arabische uitspraak uit de Koran: ‘Oem Al-Kitaab’ of ‘Moeder van het Boek’. De uitspraak verwijst naar Het Boek, het origineel van alle geopenbaarde boeken, bewaard in de hemel. Hiermee verwijst de Koran niet alleen naar zijn eigen boek-zijn maar ook naar zijn diepe verwevenheid met twee andere grote boeken: de Thora en de Bijbel.
‘Moeder van het Boek’ is een installatie die verwijst naar de verticale eenheid en tegelijk de horizontale veelheid van de Koran. Het boek als ‘een en uniek’ heeft een a-lineaire en intertekstuele dimensie die een bijzondere veelheid herbergt. Het labyrintisch motief in de installatie speelt hierop in. Daarnaast wordt een kwartet van vier talige elementen geïntegreerd die in een speciaal verband staan tot elkaar: ‘boek-auteur-lezer-wereld’. De talige componenten in dit werk zijn gevisualiseerd in het Arabisch en gaan letterlijk en figuurlijk een relatie aan met de ‘Egyptische kast’ in de Nottebohmzaal.
Boekentapijt met vluchtlijnen
Dit werk bouwt verder op de idee van het boek als eenheid en veelheid, het ene boek tussen vele boeken, het boek als een mozaïek van boeken. In de zaal ligt een tekstueel veld van een 12-tal meter lang, een boekentapijt met honderden rode boeken en rode boeken met een abstract gouden motief. Dit ritme van horizontale vertellingen wordt doorbroken door ‘vluchtlijnen’: uit het statisch opgebouwde roodgouden grondbeeld komen rode draden die de ruimte in trekken, die visuele asymmetrie en beweging brengen.
Beweging in Un coup de dés...
Dit werk maakt deel uit van een artistiek-wetenschappelijk project rond oogbewegingen tijdens het lezen. Het project is een samenwerking met professor Johan Wagemans en postdoctoraal onderzoeker Frouke Hermens van het Laboratorium voor Experimentele Psychologie (K.U.Leuven).
In een eerste fase concentreren we ons op een lezing van Stéphane Mallarmé’s gedicht ‘Un coup de dés jamais n’abolira le hasard’. Het gedicht is een intrigerend voorbeeld van a-lineair schrijven, van typografisch spel met wit en ruimte en van verweving van verschillende leeslijnen en leesrichtingen. Dat levert een bijzonder beeld of leespatroon op.
Het werk dat getoond wordt in de Nottebohmzaal is een animatie die een horizontale en een verticale lezing met elkaar verweeft. De animatie speelt in op de verschillende leeswijzen die het gedicht oproept, en die een bron zijn van meerduidigheid. Naast het oorspronkelijke werk van Mallarmé wordt ook het gelijknamige kunstenaarsboek van Marcel Broodthaers getoond, dat op een zeer bijzondere wijze inspeelt op de typografie van Mallarmé’s hermetische gedicht.