De kromme paden van Reynaert de vos in de Nederlandse letterkunde

Het personage Reynaert de vos verschijnt voor het eerst ten tonele in het Latijnse dierenepos Ysengrimus, kort voor 1150 geschreven in Gent. Vandaaruit begint Reynaert aan een tocht door vele teksten. Van de Franse branches van de Roman de Renart komt Reynaert terecht in het Middelnederlands. Uit de pen van ‘Willem die Madocke maakte’ vloeit Van den vos Reynaerde, een tekst die beschouwd wordt als dé beste Reynaerttekst. Maar dat is pas het begin van Reynaerts kromme paden. De tekst krijgt iets na 1400 een vervolg in Reinaerts historie en zal in die gedaante tot in de 19e eeuw in volksboeken verschijnen. In het begin van diezelfde eeuw wordt ook het Comburgse handschrift met daaraan één van de twee volledige versies van Van den Vos Reynaerde weer ontdekt. Niemand minder dan Jacob Grimm en Jan-Frans Willems verzorgen edities ervan (1834). Vanaf dan gaan de paden van de vos weer verder, van de Vlaamse beweging tot bewerkingen van kinderen. In deze lezing zal Lisanne Vroomen de kromme paden van Reynaert volgen en de sporen die hij achterlaat – zoals afbeeldingen – nader bespreken.

Bio

Lisanne Vroomen studeerde Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Met een scriptie over Reynaert de vos en moderne bewerkingen legde zij de basis voor haar interesse in het verhaal over het sluwe roofdier. Inmiddels is zij gepromoveerd op de tekstcultuur van de moderne devotie. Toch blijft zij de vos trouw. Zij is redactielid van Tiecelijn, het jaarboek van het Reynaertgenootschap en publiceerde verschillende artikelen over Reynaert de vos en recensies over Reynaertbewerkingen.