Aanwinsten voorjaar 2024

Maarten Inghels, o.a. De hagelschotmethode (2024)

Als erfgoedbibliotheek is het onze opdracht om boeken zo goed mogelijk te bewaren en zo toegankelijk te houden voor latere lezers. De Antwerpse auteur en kunstenaar Maarten Inghels heeft met zijn laatste project het tegenovergestelde doel voor ogen. In het kader van de expo ‘Remains’, die van 16 mei tot 16 juni 2024 te zien was in Coppejans Gallery, vernietigde hij een aantal van zijn eerdere werken om ze om te vormen tot iets nieuws.

Voor zijn performance De hagelschotmethode (2024) kocht hij alle resterende exemplaren van zijn debuutroman De handel in emotionele goederen (2012) op “bij teleurgestelde lezers en antiquariaten” om ze daarna op een schietveld te doorzeven met hagel. De beschoten boeken werden vervolgens vacuüm getrokken en als kunstobjecten verkocht, voorzien van een QR-code die toegang biedt tot een verhaal over de performance (EHC 900524). Via de galerie kochten we een van de 48 exemplaren.

Twee andere tentoongestelde ‘overblijfselen’ van eerder werk door Inghels hebben we eveneens aan onze collectie kunnen toevoegen. Zo beschikken we nu over een vogelhuisje gemaakt uit twee exemplaren van zijn laatste roman Het mirakel van België (2021) (EHC 900522) en een papieren vliegtuigje gevouwen uit een bladzijde uit De handel in emotionele goederen (2012) (EHC 891113). Het vliegtuigje verkregen we via een schenking van onze collega’s bij de Openbare Bibliotheek Permeke, waar in het kader van de Boekenmaand in 2023 de door Inghels ontworpen ‘Paper Plane Vending Machine’ stond opgesteld. Deze automaat bevatte papieren vliegtuigjes gevouwen uit zijn eigen werk en uit dat van auteurs die ongelezen blijven vanwege censuur, zoals de Chinese Liu Xiaobo of de Palestijnse Adania Shibli.

Het doorboorde boek, het vogelhuisje en het papieren vliegtuigje vormen de laatste toevoegingen aan de inmiddels imposante reeks bijzondere bibliofiele edities die we van Inghels’ werk in bezit hebben, waaronder een editie van zijn prozagedicht Ik volg de rivier, ik ben de rivier (2017) uitgegeven in een glazen houder gevuld met water uit de Scheldebron en een exemplaar van zijn bundel Contact (2018) verpakt in een pizzadoos. Om ze voor verdere vernietiging te behoeden, zullen ze in de best mogelijke omstandigheden worden bewaard.

Journal ou relation exacte du voyage de Guill. Schouten, dans les Indes (Parijs, chez M. Gobert et les cartes, chez M. Tavernier, 1618)

Het Journal ou relation exacte du voyage de Guill. Schouten, dans les Indes (Parijs, chez M. Gobert et les cartes, chez M. Tavernier, 1618) (EHC 897180) is een Franse vertaling van Journal ofte beschryvinghe van de wonderlicke reyse, ghedaen door Willem Cornelisz Schouten van Hoorn, in de jaren 1615, 1616 en 1617, dat eerder dat jaar door cartograaf en globemaker Willem Jansz. Blaeu (1571-1638) in Amsterdam was uitgegeven met bijbehorende kaarten en illustraties.

Willem Cornelisz. Schouten (ca. 1577-1625) voer als schipper onder de rijke handelaar Jacob le Maire (ca. 1585-1616), die in juni 1615 een tocht ondernam om een nieuwe doorvaart te vinden van de Atlantische Oceaan naar de Stille Zuidzee. Dit deed hij in opdracht van zijn vader Isaac le Maire, die speciaal voor dit doel de Australische Compagnie had opgericht. Willem Schouten had eerder als schipper onder de vlag van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) gevaren.

Het verslag van de ontdekking van Kaap Hoorn en de ‘Straat Le Maire’ dat Schouten in eigen naam publiceerde in 1618, was eigenlijk het reisverslag van Jacob le Maire. De VOC probeerde zich op die manier de ontdekking toe te eigenen, na een conflict met Isaac le Maire. Maar die intrige werd nadien ontmaskerd door de ontdekkingsreiziger Joris van Spilbergen (1568-1620), die in dezelfde periode in opdracht van de VOC aan een tocht naar Indië via de Straat Magellaan bezig was en die Schouten en Le Maire terug moest begeleiden naar de Nederlanden. Le Maire overleed tijdens de reis op 31 december 1616, zonder te weten dat hij uiteindelijk eerherstel zou krijgen.

Schoutens Journal was zo populair dat Blaeu het vele malen herdrukte en meteen liet vertalen naar het Frans. Ook andere drukkers speelden in op het immense succes van het boek en een jaar later volgden ook nog Engelse, Duitse en Latijnse edities. De editie die M. Gobert samen met Melchior Tavernier (1594-1665) verzorgde in 1618 was de derde Franse vertaling. Die editie volgde de Amsterdamse vertaling uit hetzelfde jaar, maar met enkele aanpassingen en verbeteringen. Bovendien had Tavernier nieuwe kaarten en gravures gemaakt op een kleiner formaat.

Op onze website kun je het interview met Tom Dieusaert over zijn onderzoek naar de ontdekking van Kaap Hoorn lezen. Daar vind je ook de podcast van de Nottebohmlezing die Dieusaert gaf over zijn boek Rond de Kaap (2023).

Meer nieuwe aanwinsten op onze website: www.consciencebibliotheek.be/collectie