Overslaan en naar de inhoud gaan
Twee uitsneden uit voorpagina Nottebohmkrant met stukje uit introtekst en detailfoto Missaal

Nottebohmkrant najaar 2024

Een kennismaking met het oudste boek van Antwerpen, het Missaal van Berchem, en tal van artikels en interviews over hoe onze collectie onderzoekers, studenten en kunstenaars blijft inspireren.

De grote ster dit najaar is het oudste boek van Antwerpen, het Missaal van Berchem. Dat wordt sinds september 2024 bewaard in de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Na een grondige restauratie ervan ligt de weg open voor diepgaander onderzoek naar de ontstaansgeschiedenis en doorwerking van het boek. 

Onderzoekers, studenten en kunstenaars laten zich inspireren door onze rijke collectie voor hun eigen creaties. Filmmakers Sofie Hanegreefs en Jelle Janssens duiken voor hun documentaire CORPUS in de Fabrica van Vesalius voor een diepe bespiegeling over onze eigen sterfelijkheid. Studenten Grafisch Ontwerp bedenken verbeteringen in het digitale lezen op basis van moeilijk te digitaliseren boeken die ze hebben onderzocht. Studenten Nederlands maken een online dossier rond de bibliofiele uitgave Steeds-Cité (1990) van Hugo Claus en Albert Pepermans. Matthijs de Ridder vertelt over de grote interesse van Paul van Ostaijen voor Franz Kafka.

En zoals steeds stellen we in deze krant ook graag een paar nieuwe aanwinsten van onze collectie voor en blikken we vooruit naar onze activiteiten van dit najaar. 

Onderaan deze pagina kan je doorklikken op de aparte artikels uit de krant.

Lees je liever de gedrukte krant? Kom dan jouw gratis exemplaar halen in onze leeszaal.

Hoe dan ook, veel leesplezier!

Detailzicht op folio met liedtekst uit het manuscript van het Missaal van Berchem

Het oudste boek van Antwerpen

Onze conservator Steven Van Impe laat je in de Nottebohmkrant najaar 2024 kennismaken met het Missaal van Berchem.

Gunther von Hagens houdt twee helften van doormidden gesneden dood mensenlichaam vast

Trippen in de Erfgoedbibliotheek

Andreas Vesalius (1514-1564) leeft! Vijf eeuwen na zijn dood blijft de briljante Leuvense chirurg kunstenaars inspireren. In de documentaire CORPUS – A Quest for Eternity gaan filmmakers Sofie Hanegreefs en Jelle Janssens Vesalius achterna, om te reflecteren over onze eigen sterfelijkheid. Kom de beklijvende documentaire bekijken op de Dag van de Wetenschap (24 november) in de Nottebohmzaal — op de plek waar Vesalius’ meesterwerk wordt bewaard en waar de film deels werd opgenomen.

Handgeschreven bladzijde uit vroegmodern werk over anatomie

Vroegmoderne werken over anatomie

Met zijn De humani corporis fabrica (1543) legde Vesalius het fundament voor de moderne anatomie. Dit leidde tot belangrijke ontwikkelingen in de medische wetenschap, die tot dan toe gebaseerd was op de leer van Claudius Galenus (131-216). De vroegmoderne collectie van de Erfgoedbibliotheek bevat honderden publicaties over menselijke anatomie en chirurgie, gaande van theoretische werken, chirurgijnshandboeken tot zelfhulpboekjes.

Studenten kijken naar oude druk die door conservator wordt gepresenteerd in Nottebohmzaal

Inspiratiesessies voor hogescholen en universiteiten

Voor studenten en docenten van hogescholen en universiteiten organiseren wij inspiratiesessies op maat.

Groepsfoto studenten en professoren onderzoeksgroep READSEARCH van PXL-MAD School of Arts in Nottebohmzaal

Design for Digital Reading

Sinds 2022 werkt de Erfgoedbibliotheek samen met de opleiding Grafisch Ontwerp van de PXLMAD School of Arts in Hasselt, in het bijzonder met de docent-onderzoekers prof. Ann Bessemans en Kevin Bormans van onderzoeksgroep READSEARCH. Beiden doen aan typografisch leesbaarheidsonderzoek en bekijken letterontwerp vanuit de praktijk in een interdisciplinair perspectief. In 2023 startten zij een driejarig studententraject ‘Design for Digital Reading’. Onze conservator Marie-Charlotte Le Bailly ging met hen hierover in gesprek.

Studenten maken dossier rond Steeds-Cité (1990)

In het kader van een mastervak Nederlandse literatuur doken studenten van de KU Leuven in de rijke collectie bibliofiele edities van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Bibliofiele edities zijn boeken die vaak slechts in een kleine oplage worden gedrukt met speciale aandacht voor het materiaal en de vormgeving. Onder begeleiding van professor Linde De Potter, conservator Marlou de Bont en collectievormer Dirk Van Duyse verdiepten ze zich in de wondere wereld van het bibliofiele boek en gingen ze aan de slag met een bijzonder exemplaar uit de collectie.

Zwart-wit geïllustreerd titelblad van eerste druk van Die Verwandlung

"De moderne groteske literatuur in Vlaanderen begint hier"

Honderd jaar na de dood van Franz Kafka (1883-1924) heeft de Erfgoedbibliotheek een bijzondere eerste editie verworven van een van zijn bekendste werken, Die Verwandlung (De gedaanteverwisseling, 1916). Het gaat om een exemplaar dat behoorde tot de bibliotheek van Paul van Ostaijen (1896-1928). Het boek toont dat de Antwerpse auteur al vroeg een liefhebber was van Kafka. Van Ostaijen-biograaf Matthijs de Ridder geeft op 8 december een Nottebohmlezing over de grote interesse van Van Ostaijen voor Kafka. In het interview door onze conservator Marlou de Bont licht hij alvast een tipje van de sluier op.

Beschoten paarse kaft van Maarten Inghels' debuutroman vacuüm getrokken

Aanwinsten voorjaar 2024

Ook dit voorjaar konden we weer een aantal interessante werken op de kop tikken. We zetten er hier enkele in de kijker, waaronder een aantal bewust beschadigde boekobjecten van Maarten Inghels en een bijzondere Franse vertaling van het verslag van de ontdekking van Kaap Hoorn in 1615.

Meld je aan voor de nieuwsbrief