- U schrijft historische romans, consulteert u hiervoor materialen uit de Erfgoedbibliotheek?
Ik vertrek graag vanuit oral history. Ik laat stokoude getuigen vertellen over het dagelijkse leven in een bepaalde periode, maar dat materiaal verrijk ik altijd met geschreven bronnen. Naast de vakliteratuur van historici vormen de kranten uit een bepaalde periode voor mij een belangrijke ingang. Mijn roman De hondeneters speelt in de laatste maanden van 1917 en ik heb in de Erfgoedbibliotheek de oorlogskranten en frontbladen uit deze maanden zorgvuldig gescreend.
- Wat is de meerwaarde van die kranten voor uw research?
In kranten duiken vaak details, nieuwtjes over het dagelijkse leven op die de vakliteratuur in boekvorm aanvullen en vooral concreter en zintuiglijker maken. Zo bevat een lokaal blad als De Rupelgalm uit 1917 interessante informatie over het dagelijkse leven uit de regio waar ‘De hondeneters’ zich afspeelt. En ‘Het Nieuwsblad van Antwerpen’ gaat bijvoorbeeld concreter in op de voedselschaarste en op voedselvervalsing, een belangrijk thema in deze roman.
In mijn recentste historische roman Valavond volg ik het leven in de Brasschaatse wijk Sint-Mariaburg in de periode 1935-1945. Deze keer doorploegde ik in de Erfgoedbibliotheek de dagbladen die tijdens WO II verschenen onder Duitse censuur en de clandestiene pers. Het was verbijsterend om sommige antisemitische vuilspuiterij te lezen, ik werd er af en toe onpasselijk van, maar ik had het nodig om het antisemitische personage in mijn boek geloofwaardige taal te kunnen geven.
- Als antropologe bent u gepassioneerd door traditionele verhalen en volkssprookjes.
Ondertussen stelde ik vier bundels met volksverhalen samen: Bloei, Beest in bed, Vuil vel en Wreed schoon. Ook hierbij vertrek ik waar mogelijk vanuit orale bronnen, ik laat mensen vertellen. Maar geschreven bronnen, vooral bronnen die meer dan een eeuw oud zijn, bieden een belangrijke aanvulling.
Voor mijn bundel Vuil vel, veertig Vlaamse volkssprookjes, waren de archieven van het Letterenhuis zeer belangrijk. In de Erfgoedbibliotheek ontdekte ik onder andere een versie van het sprookje De koning van Zevenbergen, opgetekend door August Gittée, en de werken van Johann Wilhelm Wolf: Deutsche Märchen und Sagen en Niederländische Sagen.
Voor mijn nieuwe bundel Wreed schoon, volksprookjes op reis verzamelde ik 75 volkssprookjes uit veertig culturen die in België en Nederland wonen. Voor ik naar mijn interviews met Congolese, Indonesische, Syrische, Roemeense… informanten vertrok, zoog ik me vol met traditionele volkssprookjes uit een bepaalde cultuur of over een bepaald thema, om gerichter vragen te kunnen stellen en om nadien versies te kunnen vergelijken. Het was altijd een magisch moment als ik zo opging in dat mondeling vertelde verhaal dat alle mogelijke vakliteratuur compleet weggevaagd werd, om pas later bij het maken van de annotatie weer op te duiken. Leraar plastische opvoeding Jonas Thys maakte 75 linoprenten voor het boek die centraal staan in de gelijknamige tentoonstelling.
- Bewaart u mooie herinneringen aan de Nottebohmzaal?
Ik ben zoals veel mensen verliefd op de Nottebohmzaal, die ademt van vloer tot nok liefde voor boeken uit. Ik mocht er ‘De hondeneters’ voorstellen, zo dicht bij het bronnenmateriaal, dat had zeker iets. De Nederlandse aanwezigen wisten niet wat ze zagen, keken de hele tijd met open mond rond. Als ze open is, toon ik de Nottebohmzaal graag aan buitenlandse bezoekers. Ik herinner me een Zuid-Afrikaanse collega die meteen na het binnenkomen moest gaan zitten, ze was compleet overweldigd.
- Vinden we u binnenkort in de Erfgoedbibliotheek voor work in progress?
Ik ben halverwege een nieuwe roman waarin volksgeloof, kruidenmagie, bezetenheid… een grote rol spelen. De bibliotheek van Museum Dr. Guislain is een ware goudmijn. Maar ook het Letterenhuis en de Erfgoedbibliotheek bieden weer kostbaar materiaal. Line up the usual suspects!
De expo ‘Wreed schoon, volkssprookjes op reis’, is van 26 maart tot 14 mei te zien in de Permeke Bibliotheek in Antwerpen. Daarna gaat ze op reis onder andere langs de Antwerpse bibliotheken en het Literair Museum Hasselt. 'Wreed schoon' verscheen bij uitgeverij Polis. De expo is een realisatie van Antwerpen Boekenstad, Bibliotheek Permeke en de Antwerpse bibliotheken, in samenwerking met de auteur en de illustrator.
Enkele geraadpleegde stukken en werken van Marita de Sterck:
20.03.2017
