01.12.2017
Uilenspiegel-collectie
De Erfgoedbibliotheek bezit een indrukwekkende Uilenspiegel-collectie van meer dan 500 titels. Het gaat zowel om oude drukken als om moderne publicaties, strips, jeugdboeken, tijdschriften, bibliofiele uitgaven en kunstenaarsboeken. De eerste verhalen over Tijl Uilenspiegel verschenen al rond 1500 in Duitsland. De bekendste versie van het verhaal in België is evenwel La légende d’Ulenspiegel uit 1867, het meesterwerk van de Franstalige Belgische auteur Charles De Coster, die aan de basis ligt van de Belgische Franstalige letterkunde.
De Coster laat Tijl in 1527 geboren worden in Damme, op dezelfde dag als de latere koning Filips II van Spanje. Zijn Tijl Uilenspiegel is meer dan een kwajongen en grappenmaker: hij is de grote held in de strijd van de Nederlanden tegen Spanje, en een opstandeling tegen overheersing en uitbuiting. Daarbij wordt hij bijgestaan door zijn vriend Lamme Goedzak en zijn vriendin en zoogzuster Nele.
Zo werd deze roman van De Coster een Franstalige hulde aan Vlaanderen. Ongewoon was dat niet: Franstalig België vond toen in het Vlaamse hét element om zich van Frankrijk te onderscheiden. Maar de in die jaren bloeiende Vlaamse beweging slaat deze strijdbare Tijl ook in haar hart. Deze Uilenspiegel werd immers met de Vlaamse ontvoogdingsstrijd geassocieerd, alhoewel de oorspronkelijke, middeleeuwse Uilenspiegel deze patriottische dimensie niet bezat.
Charles de Coster
Charles de Coster werd in 1827 in München geboren als kind van een Vlaamse vader en een Waalse moeder. Hij schreef in het Frans maar koesterde een grote sympathie voor de cultuur en volkstaal van Vlaanderen. Het idee voor zijn Uilenspiegel-roman ontstond tijdens zijn studies aan de Université Libre de Bruxelles waar hij met zijn vriend Félicien Rops in 1856 het satirische tijdschrift Uylenspiegel : journal des débats artistiques et littéraires had opgericht. In 1858 volgde zijn eerste publicatie Légendes flamandes, waarin hij 4 verhalen bundelde uitsluitend gesteund op Vlaams materiaal en gesteld in een zeer persoonlijk “vieux français”.
Vanaf 1860 was hij werkzaam bij het Rijksarchief, wat hem toeliet om oude teksten, vergeten kronieken, heksenprocessen, allerhande historische geschriften en dergelijk te lezen, dat zijn weg zal vinden naar zijn bekendste werk La légende d’Ulenspiegel. Hij nam in 1864 bij het archief ontslag om dit boek klaar te krijgen voor de vijfjaarlijkse literatuurprijs 1863-1867, dat in 1867 te Brussel verscheen als La légende et les aventures d'Ulenspiegel et de Lamme Goedzak.
In 1869 waren alle illustraties eindelijk klaar en bracht de uitgever een tweede uitgave op de markt, getiteld La légende et les aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d’Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs, ditmaal voorzien van een voorwoord en geïllustreerd met 32 etsen.
Meer weten?
- Ontdek de Uilenspiegel-collectie in de catalogus.
- Charles de Coster op schrijversgewijs.be
