Overslaan en naar de inhoud gaan

Centsprenten

Lang voordat het eerste kinderboek verscheen, was er al geïllustreerd drukwerk dat bestemd was voor kinderen: de kinderprent. In Nederland noemde men deze prenten centsprenten. In de regio rond Turnhout (met uitgeverij Brepols) werden ze mannekensbladen genoemd.

Een kinder- of centsprent is een goedkoop gedrukt vel, te koop voor een cent, waarbij de avonturen van de hoofdpersonen worden uitgebeeld in 8, 16, 24 of zelfs 48 verschillende tafereeltjes. De bijhorende tekst kon bestaan uit proza of uit versjes. De plaatjes en bijhorende teksten vertellen een verhaal, bijvoorbeeld over heiligen en helden, over allerlei zeden en gebruiken, spreekwoorden, verhalen uit de literatuur van de middeleeuwen,… Maar ook sprookjes werden als centsprent verkocht. De centsprenten werden niet alleen gelezen, maar ook voorgelezen of naverteld, waarbij dan de plaatjes werden getoond.

Centsprenten deden ruim drie eeuwen lang dienst als krant, als geïllustreerde bron van verhalen of als beeldverhaal met teksten. Wie geen geld had voor boeken, kon altijd wel voor een cent een prent kopen bij marskramers, venters of in winkels.

De centsprenten in de collectie van de Erfgoedbibliotheek bevinden zich meestal in albums maar ze kregen afzonderlijke beschrijvingen in de catalogus. Het merendeel is prentjesdruk van Pellerin uit Epinal. De collectie wordt occasioneel aangevuld, zo zaten er in de collectie van Wim Gielen ook een aantal centsprenten.

Meer weten?

Ontdek onze collectie centsprenten.

Ga naar

Meld je aan voor de nieuwsbrief