17.09.2020
Naast losse nieuwsberichten en pamfletten, verschenen in totaal minstens 1.336 verschillende Tijdinghen. Dankzij de digitalisering van onze collectie zijn ongeveer een kwart van deze afleveringen vrij online beschikbaar. In onze catalogus vindt u een lijst van alle afleveringen in ons bezit, of klik hier om meteen alle digitale afleveringen op ons digitaal platform te bekijken.
De Nieuwe Tijdinghen kunnen in zekere zin als de vroegste 'krant' van de Zuidelijke Nederlanden worden beschouwd. De Antwerpenaar Abraham Verhoeven (1575-1652) drukte tussen 1620 en 1629 met een zekere regelmaat nieuwspamfletten in zijn atelier aan de Lombardenvest. Omdat deze publicaties allemaal een andere titel hadden, aanvankelijk niet genummerd waren en niet op een vaste weekdag verschenen, gaat het formeel niet om een krant. Pas in 1629, toen Verhoeven begon met de Wekelijcke Tijdinghen, kon van een echte krant gesproken worden.
De nieuwspamfletten van Verhoeven waren bijzonder experimenteel, zeker in vergelijking met andere nieuwspublicaties uit dezelfde periode. Verhoeven gebruikte steevast illustraties en gaf zijn kranten wervende koptitels, terwijl de kranten van zijn concurrenten er uitermate saai uitzien. Waar die andere kranten zich beperkten tot een droge opsomming van feiten, was Verhoeven meer te vergelijken met de moderne opiniepers: hij was een vurig aanhanger van de Spaanse, katholieke overheid en bespotte de protestantse vijand voortdurend.
Abraham Verhoeven werd dan ook beschermd door een exclusief monopolie van de aartshertogen Albrecht en Isabella. Zijn krant diende dus als spreekbuis van het wereldlijke en kerkelijke gezag. Hoe die propaganda in zijn werk ging werd al onderzocht door wetenschappers uit binnen- en buitenland. De digitalisering van om en bij de 400 van deze krantjes maakt diepgaander onderzoek mogelijk.
Meer weten?
- Andrew Pettegree: The invention of news. How the world came to know about itself. New Haven, Conn., 2014
- Andrew Pettegree: "Tabloid Values. On the Trail of Europe's First News Hound", in: Richard Kirwan en Sophie Mullins (eds.): Specialist Markets in the Early Modern Book World, Leiden, 2015
- Arthur der Weduwen: Dutch and Flemish newspapers of the seventeenth century, 1618-1700. Leiden, 2017
- Arthur der Weduwen: Preserving the world’s first illustrated newspaper, february 2019
- Kristin van Damme en Jeroen Deploige: "Slecht nieuws, geen nieuws: Abraham Verhoeven en de Nieuwe Tijdinghen (1620-1629): periodieke pers en propaganda in de Zuidelijke Nederlanden tijdens de vroege zeventiende eeuw", in: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 113 (1998)
